Jarebika

(Sorbus aucuparia L.)

Proglašena je “drvetom godine” 2011. a kao baštenska biljka izuzetno cenjena. Kao ni jedno drugo drvo jarebika krasi početak trećeg godišnjeg doba, kada dani postanu osetno kraći, a noći hladnije.

Smatra se da je poreklom iz Egipta. Vrlo je slična oskoruši, ali sitnijih crvenih plodova koji obično rastu u grozdu, više nalik bobičastom voću nego jabuci. Listovi su perasti kao i kod rođake oskoruše.

Sveži plodovi jarebike mogu biti toksični u većim količinama radi sadržaja parasorbinske kiseline koja nadražuje sluznicu želuca i probavnog trakta. Termičkom obradom ovaj problem nestaje, pa proizvodi termičke obrade poput džema ili slatkoga nisu opasni. Može se prerađivati u sirup, pekmez, sušiti za čaj, ili ispeći kao voćna rakija. Sadrži manje šećera nego oskoruša, tek oko 6 %, pa se najčešće dodaje u marmeladu od srodne jabuke i kruške. U narodnoj medicini se smatra da povoljno deluje protiv dijabetesa, promuklosti, kašlja, reume, bolesti žuči, kao i za izbacivanje kamenca iz bubrega. Smanjuje količinu holesterola u krvi, a poseduje i jako antimikrobno delovanje.

Ptice izuzetno vole plodove jarebike!!!

Prilagodljiva je uslovima na nadmorskoj visini i do 1.600 metara, i dobro uspeva na severnim padinama s kiselim zemljištem.Ako ima dovoljno sunca, pojavljuje se čak i na nadmorskoj visini većoj od 2.000 metara. Bez problema podnosi vetar, mraz i sneg. Jedna od vrsta koja daje najlepše ulične drvorede. U severnim predelima Nemačke jarebika se već decenijama tradicionalno koristi kao živa ograda za zaštitu od vetra na otvorenom prostoru.